Thời gian vừa qua có nhiều trường hợp em nhỏ mắc bệnh não úng thủy được các nhà hảo tâm kêu gọi tài trợ. Câu chuyện của các em khiến nhiều người phải rơi nước mắt.

Đã bao giờ bạn tự hỏi căn bệnh não úng thủy này là gì? Và vì sao lại có nhiều em nhỏ mắc phải căn bệnh này hay chưa? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về căn bệnh để có cách phòng ngừa hiệu quả nhé.

Tổng quan về bệnh não úng thủy

Khi dịch não tủy tích tụ lại quá nhiều chúng sẽ gây nên tình trạng não úng thủy. Bệnh làm tăng áp lực nội sọ và khiến cho đầu của người bệnh phình to. Vì có nguồn gốc từ hai chữ Hydro và Cephalus nên bệnh còn được gọi là bệnh đầu nước. Ở đây nước được hiểu là dịch não tủy, một chất lỏng trong suốt nằm bao xung quanh tủy sống và não.

Ở người bình thường, dịch não tủy tồn tại trong não và tuần hoàn liên tục. Nên chúng có thể tích ổn định. Ở người bệnh, quá trình lưu thông này bị tắc nghẽn hoặc đám rối mạch mạng trong não thất làm tăng tiết dịch não tủy. Chúng không được hấp thụ kịp thời nên làm tăng thể tích và gây bệnh.

Bệnh dễ gặp nhất ở trẻ sơ sinh và người trên 60 tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh não úng thủy

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên căn bệnh này nhưng chúng đều có chung một cơ chế:

• Dịch não tủy trong não bị giảm sự lưu thông.
• Dịch não tủy của thế Pacchioni bị giảm khả năng hấp thụ.
• Do sự tăng tiết dịch não thủy quá mức của đám rối mạch mạc trong hệ thống não thất khiến các thể Pacchioni không đủ khả năng tái hấp thu.

Ngoài các nguyên nhân trên, tùy thuộc vào đối tượng mắc bệnh mà còn có các nguyên nhân khác nhau.

1. Não úng thủy ở trẻ em

Đối với trẻ bị não úng thủy bẩm sinh nguyên nhân có thể là do giãn não thất, hẹp cống não, nang màng nhện, nứt đốt sống, mẹ bị nhiễm trùng trong thai kỳ.

Đối với trẻ bị não úng thủy sau khi ra đời nguyên nhân có thể là do xuất huyết trong não, chấn thương ở vùng đầu, nhiễm trùng hệ thần kinh, hấp thu dịch não tủy kém.

2. Não úng thủy ở người lớn

Nguyên nhân gây bệnh ở người lớn cũng giống như ở trẻ sau sinh. Thường gặp nhất là nhiễm trùng hệ thần kinh, chấn thương đầu do tai nạn giao thông, xuất huyết não.

Triệu chứng của bệnh não úng thủy

Tùy vào từng người, từng nhóm tuổi mà triệu chứng của bệnh diễn ra khác nhau. Do đó, dưới đây là chi tiết về các triệu chứng của bệnh não úng thủy ở trẻ sơ sinh và các lứa tuổi. Các bạn có thể tham khảo sau đây:

1. Triệu chứng ở trẻ sơ sinh

• Kích thước vòng đầu lớn bất thường.
• Phồng ở cả thóp trước và thóp sau, khi ấn tay vào có cảm giác căng.
• Da đầu bị kéo căng nên mỏng hơn.
• Đường gian khớp giãn rộng, các xương hộp sọ tách nhau ra.
• Dưới da đầu nổi rõ các mạch máu.
• Nôn mửa, bỏ bú.
• Mắt ít chuyển động và hay nhìn lệch xuống dưới.
• Dễ kích thích, co giật.
• Tay chân kém linh hoạt.

2. Triệu chứng ở trẻ em

• Kích thước vòng đầu lớn bất thường.
• Đầu đau.
• Buồn nôn, nôn mửa, chán ăn.
• Sốt, co giật.
• Hoa mắt hoặc mờ mắt.
• Thay đổi tính cách, dễ bị kích thích.
• Khó tập trung, khó tỉnh táo, buồn ngủ.
• Nói chuyện, đi lại, các động tác thực hiện chậm chạp.

3. Triệu chứng ở người trẻ và người trung niên

• Suy giảm thị lực.
• Rối loạn đại tiểu tiện.
• Khả năng phối hợp động tác kém.
• Li bì, khó tỉnh táo.
• Buồn nôn, nôn mửa.
• Nhức đầu.

4. Triệu chứng ở người lớn tuổi

• Rối loạn đại tiểu tiện.
• Dáng đi trở nên bất thường.
• Khả năng phối hợp động tác kém.
• Giảm trí nhớ.
• Đau đầu.

Phương pháp điều trị bệnh não úng thủy

Hiện nay bệnh không có thuốc điều trị, phương pháp duy nhất là can thiệp ngoại khoa:

• Phẫu thuật để loại bỏ nguyên nhân gây bệnh như u hố sọ sau, u não, u màng não.
• Đặt ống shunt đưa dịch não tủy trong não thất đến các khoang khác để tái lưu thông dịch não tủy. Tuy nhiên phương pháp này cũng đem đến nguy cơ như tắc nghẽn ống, nhiễm trùng vậy nên cần theo dõi cẩn thận.
• Nội soi phá sàn não thất ba để tạo ra đường lưu thông dịch não tủy khác. Biện pháp này thường được áp dụng cho trẻ sơ sinh bởi hiệu quả cao.

Sau điều trị não úng thủy cần có các biện pháp phục hồi chức năng.

Cách phòng ngừa bệnh não úng thủy

Để giảm nguy cơ mắc bệnh, bạn cần chú ý:

• Khám thai định kì để kịp thời phát hiện dị tật thai nhi gây bệnh nếu có.
• Nếu được phát hiện sớm bác sĩ sẽ theo dõi và đưa ra biện pháp can thiệp. Giúp làm giảm biến chứng của bệnh.
• Tiêm phòng trước khi mang thai để chuẩn bị sức khỏe tốt nhất.
• Chăm sóc và bảo vệ trẻ để tránh chấn thương vùng đầu.
• Không cho trẻ chơi trò nguy hiểm như tung trẻ lên không trung.
• Cho trẻ tiêm chủng đầy đủ.
• Nếu trẻ có biểu hiện bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám.
• Khám và điều trị bệnh lý thần kinh ở người lớn.

Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm người mắc bệnh não úng thủy có cơ hội được điều trị thành công cao. Vì vậy bạn hãy nắm kĩ các triệu chứng gây bệnh. Đồng thời áp dụng các phương pháp phòng ngừa như trên để bảo vệ mình và người thân khỏi căn bệnh này.